Bilgiler » T-U-Ü
Taksimat çizgisi
Skala kadranı üzerinde çizgi veya nokta şeklindeki skala işareti.
Taksimat çizgisi mesafesi
Skala temel çizgisi üzerinde iki komşu taksimat çizgisi arasındaki mesafe.
Tamamlayıcı skala
Buharlaşma, yoğunlaşma gibi belirli bazı proseslerde çok kullanılan azalmalarını pozitif bir değer olarak gösteren bir mekanik terazide yedek terazi skalası.
Tandans korrektur düzeneği
Tam otomatik kontrol terazilerinde, doldurulan kütlenin ortalama değerden sapmasını düzeltmek maksadıyla, tartım sonucunu değerlendirerek, bu sisteme bağlı olarak çalışan dolum makinesının ayarlanmasında kullanılan düzenek.
Tartım kayığı
Porselen veya camdan yapılmış tartılan cismi almaya yarayan kayık biçimindeki tartım kabı.
Tartılan
Genel olarak tartımı yapılan objeye verilen isim.
Tartılan en küçük miktar
Otomatik terazilerde tartma yapmak için ve band terazilerinde ölçüler ve ayar iznine tabi, tartılan en küçük mamül miktarı.
Tartım aralığı
Terazinin tartım yapmak için kullanıldığı aralık.Tartım aralığı sınırlarına, asgari yük(alt sınır) ve yük kapasitesi(üst sınır) olarak ad verilir.
Tartım hatası
Bir tartma işlemi sırasında ortaya çıkabilen ölçüm sapma değeri veya hata.En önemli tartım hataları:
1. Tartılanın kendisinden ileri gelen kütle değişimlerine bağlı hata (su tabakası, nem alma, kirlenmeler)
2. Dış kuvvetler nedeniyle ortaya çıkan görülür kütle değişimleri (hava kaldırması, manyetik, elektrostatik alanlar)
3. Kullanıcıya ait okuma hataları (gösterge hatası)
Tartım kabı
Bir ölçme kabı biçiminde kullanılan yük kefesi.
Tartım kartı
Karton veya kağıttan yapılmış, tartım yapılarak bulunan ve basılan ağırlık değerlerini göstermede kullanılan doküman.
Tartım masası
Duyarlı ve hassas teraziler mümkün mertebe sarsıntısız, özel tartım masaları üzerine yerleştirilmelidirler.
Tartım maşası
Metal veya benzeri malzemeden yapılmış kıskaçlı maşalar.
Tartım parçası
Ağırlık parçası
Tartım sistemi
Proses kontrol ve ayarlama maksadıyla tartım sonuçlarını ve çıkış sinyallerini diğer bilgilerle beraber veren terazi ve aksesuarı.
Tartım sonuçlarının muhafaza süresi
- Evrak muhafazası yönünden 2 yıl saklanmalı
- Fiyat etiketi veren terazi ve endüstriyel terazilerde tartım sonuçlarının en az 1 ay
- Perakende satış terazilerinin verdiği etiketler en az 1 hafta saklanmalıdır.
Tartım sonucu
Tartım hatalarının ölçme belirsizliğinin göze alınarak bir tartım sonucunun kütle birimi cinsinden veya zamanın fonksiyonu olarak kütle, uzunluk başına düşen kütle, yüzey başına düşen kütle, hacmine göre kütle verilmesi.
Tartım tesisleri
Bir veya birden fazla terazi ve terazi sistemlerinin ve bunları kontrol eden donanımın kombinasyonu.
Tartım yapan kimse
Mesleği gereği tartımları yürüten kişi veya operatör.
Tartım değeri
Terazinin gösterge tertibatından daralamak suretiyle sıfırladıktan sonra okunan veya yazıcı tarafından basılan, yahutta terazi kolunun oranları dikkate alınarak tartılan cisimle denge durumunda olması için ağırlık parçalarının toplam nominal değerlerinin alınması ile bulunan ölçme değeri.
Tartmak
Bir cismin kütlesinin tayini.Bir tartım birkaç yoldan yapılabilir:
- Statik tartım
- Dinamik tartım
- Sürekli tartım
- Süreksiz tartım
Tartma hızı
Tartılacak cismin konulmasından tartım sonucunun okunmasına kadar yapılan tartımların zaman birimi başına sayısı.
Tartma odası
İçersinde terazilerin durduğu ve tartımların yapıldığı oda.
Tartma prosedürü
Bir tartımı uygulama biçimi.Bunlar orantılı,substitusyon ve yerini değiştirme tartma metodları olarak ayrılmaktadır.
Tartma prosedürü adaptörü
Tartılanın sebeb olduğu titreşim veya ossilasyonları önlemek için kullanılan elektronik filtreler.
Tartma tertibatı
Tartım yapılırken bilinmeyen bir yükün kütlesini, dolayısıyla tartım değerini tayin etmek veya istenilen kütle tutarına ayar ederekdengeye getirilmek için kullanılan teraziye ait kısım.
Tartma zamanı
Tartılacak cismin terazi kefesine konulmasından sonra başlayarak tartımın tam olarak yapılıp kefeden alınmasına kadar geçen zaman.
Transport emniyeti
Terazinin taşınması sırasında hassas parçaların korunmaya alınması için kullanılan düzenek.
Taşıma kapasitesi
Bir terazinin arızaya neden olmadan taşıyabildiği en büyük yük miktarı.
Taşıma otomatı
Bir terazi veya tartım sistemi üzerine kapsuller, tabletler gibi küçük parçaların otomatik olarak iletilmesini sağlayan cihaz.
Taşıt kantarı
Nakil vasıtaların tartılması için kullanılan kantar.
Tek alanlı terazi
Yalnız bir muayene sabiti ve yük kapasitesi ile çalışan terazidir.
Tek kefeli terazi
Yalnız bir tek kefesi bulunan terazi.
Tek komponenti seçme terazisi
Karışım hazırlama tesislerinde aynı malzemeden önceden belirlenmiş olan madde miktarını bir veya birkaç tartma işlem ile ayırmak için kullanılan otomatik terazi.
Tek kontrol tuşu
Aynı display üzerinde bir parmakla dokunmak suretiyle açma ve kapama, dara alma düzeneğini çalıştırma, teraziyi sıfıra getirme ve menüde mevcut diğer işlemleri görmeyi mümkün kılan tuş.
Tekerlek yükü kantarı
Nakil vasıtalarının tekerlek yükünü ölçen tartı aleti.
Teknik kurallar
Tanınan teknik kurallardan bazıları, standartlar, test kuralları, PTB-şartlarıdır.
Tekrarlanabilirlik
Aynı ölçme büyüklüğünün farklı şartlar altında yapılarak bulunan
- ölçme metodu
- gözlemci
- ölçme sistemi
- ölçme yeri
- kullanma şartları
- zaman gözönüne alınarak birbirine yakınlık derecesini ifade eden kavram.
Teleferik terazisi
Tırmandığı dağ rayı üzerindeki bir yol kesimini geçmesi sırasında raylı nakil vasıtalarının tartımı için kullanılan terazi.
Temel fiyatı
Yönetmeliklere göre referans büyüklüğü olarak seçilen ürün miktarının fiyatı, genel olarak kilogram başına fiyat.
Terazi
Bir cismin kütlesini yerin çekim alanı içindeyken cismin bulunduğu yüzey üzerine uyguladığı kuvvetin aracılığıyla bulmak için kullanılan ölçme aleti.
Terazi fonksiyonları
Bir terazi tarafından yerine getirilen tüm fonksiyonlar.
Terazi kasası
Temel fiyat/PLU, ağırlık, temel fiyat ve tutarını kayıt eden, checkout terazisi ile bağlanmış kasa.
Terazi konstrüksiyonu
Bir teraziye ait, teknik prensiplerine veya diğer görüş noktalarına göre hazırlanmış tanıtım formu.
Terazi koyma mahalli
Üstünde terazinin kullanıldığı terazi masasının kurulduğu yer.
Terazi zemin altı yeri
Bir köprülü terazinin düzlemsel bir köprü yüzeyine sahip olacak biçimde zemin altına monte edilen yer
Terazilerin doğruluk sınıfları
Çeşitli terazi modellerinin ölçme doğruluklarına uygun olarak sınıflandırılması.
Terazilerin kurulması
Bir terazinin kurulma yeri mümkün mertebe iyi şekilde klimalandırılmış, titreşimlerin az olduğu bir ortamda bulunan masa üzerinde olmalıdır.
Terazinin dengeye gelmesi,stabil durum
Yüklemede bir değişim meydana geldiği zaman tartım prosesine katılan hareketli terazi parçaları kararlı bir denge konumunu alıyorsa terazi dengededir denilir.
Terazinin ölçme tekniği bakımından özellikleri
Bir terazi:
- Tartılan bir cismin kütlesinin gerçek değeri için yeterince doğru ölçme sonucunu vermelidir. (doğruluk)
- Aynı şartlar altında yapılan tartımlar için göstergeden mümkün oldukça yakın tartım sonuçları okunmalıdır. (prezisyon)
- Çok küçük yük değişimleri için duyarlılık göstermek, yani göstergede bir değişim gözlenmelidir. (hareketlilik)
- Yüklenmede bir değişimi yeterli bir gösterge değişimine sebeb olmalıdır. (hassasiyet)
Terazinin referans pozisyonu,referans konumu
Terazinin konstrüksiyonuna göre verilmiş ve bu pozisyonu için ayarlanmış konumu.
Terazinin temel komponentleri
Yük taşıyıcısı, kaldıraç ve bağlayıcı elemanları, kefe ile birlikte tartma tertibatı, gösterge tertibatı, yardımcı okuma düzeneği için toplu olarak kullanılan kavram.
Termal gravimetri
Maddelerin ısıtılması sonucu ortaya çıkan reaksiyonlar nedeniyle meydana gelen kütle değişimlerinden giderek yapılan termal analiz ve gravimetri metodları.
Termal tartı aleti
Tartım sırasında tartılan cismin ısıtılması sonucu ortaya çıkan kütle farkının tartılarak bulunması amacıyla kullanılan özel tartı aleti.
Terminal
Bir elektronik terazinin data display birimi veya göstergesine ait kısmı.
Termal yazıcı
Bir kağıt üzerine sıcaklık etkisi veya kontrolu ile bir matris tarzı sıcak noktaların görünür biçimde elde edilmesi.
Ters gidiş noktası
Gidiş yönünde sapmakta olan terazide ters yöne dönüldüğünde göstergedeki değer.
Test ağırlığı
Kullanıcı tarafından terazinin fonksiyonu ve doğruluğunun kontrolunun belirli aralıklarla yapılması için istenilen hassasiyete uygun olarak terazi ile birlikte verilmiş ağırlık parçası.
Test etme
İstenilen şartlara göre terazinin ve fonksiyonunun geçerli işyeri standartaları dikkate alınarak yapılan kontrollar.Ölçme tekniği kontrolu.
Test etme cihazı
Terazinin bir veya bir çok temel komponentinin testinde kullanılabilen terazinin kendi içersinde bulunan veya ayrı olarak bir yerde çalıştırılabilen tertibat.
Test tuşu
Ayar kontrollarının yapılmasının zorunlu tutulduğu ortamlarda elektronik sistemlerle bazı terazilerin belirli fonksiyonlarının kontrol edilebilmesini sağlaya kısmı.
Test yükü
Bir teraziyi kontrol etmek için kullanılan yük.
Tesviye aleti
Bir sıvı içersinde bulunan hava kabarcığının yardımıyla yatay konumu ve terazinin referans pozisyonunu gösteren düzenek.
Tesviye aleti tertibatı
Bir teraziyi onun referans konumuna göre düzeltmek için kullanılan tertibat.
Tesviye vidaları
Genel olarak gövde altında veya alt panel üzerinde bulunan, teraziyi referans konumuna getirmek için ayarlanan vidalar.
Tesviyelemek
Bir teraziyi referans konumuna getirmek için ayarlama.
Tex
Dokuma ve iplikler için uzunluğa bağlı olarak verilen kütle birimi.
Ticari ağırlık
Az hassasiyetli ağırlık parçası.
Ticari amaçla kullanılan terazi(piyasada)
Halka açık satış yerlerinde muayeneye tabi olarak kullanılan temel fiyatı, ağırlığını ve satış fiyatı gösterimi bulunan teraziler.
Ticari olmayan (alım ve satımda kullanılmayan) teraziler
Sanayi ve ticaret bakanlığınca belirli teraziler ve yardımcı aksamları ölçü ayar kanunu kapsamının dışında bırakılmıştır.Örneğin ; tarımla ilgili işletmelerde sayma terazileri, para rulo terazisi, PTT ön dizgi terazileri.
Ticari terazi
Doğruluk sınıfı III’e ait ölçüler ve ayar tüzüklerine, dolayısıyla sertfika belgesine sahip tartı aleti.
Tip onayı
Ölçü aletlerinin tipinin yurt içi muayene veya AT-ilk muayenesi için yapılan onayıdır.
Tip ve sistem onaylı
Bir ölçme aleti veya ölçme vasatının tip ve sistem onaylı olması ülkenin mevcut ölçüler ve ayar sistemine uygunluğunun tescili veya Avrupa Topluluğuna ait tip ve sistem onayını alması demektir.
Titreşim adaptörü
Çalışma laboratuarlarında titreşim veya ossilasyonları önlemek için terazide kullanılan elektronik filtreler.
Titreşim sönümü
Özel olarak ossilasyon sönümü.
Titreşimli spatula
Taneli ve pudra şeklindeki maddelerin tartımını almak için elektromanyetik etkileşme ile titreşime getirilebilen bir koldan oluşan yardımcı alet.
TLU (text look up)
Proğramlar ve dosyalar içersinden açıklamalı metinleri ayırmak için kullanılan yöntemler.
Tolerans
Müsaade edilir en büyük ve en küçük nominal değer arasındaki fark.
Tolerans sınırları
Kütle değerine göre üzerinde veya altındaki değerler için tayin edilen tolerans sınırları.
Ton
Megagram için kullanılan özel isim.(birim işareti t)Kilogramın bin katı. 1 t=1000 kg.
Toplayarak daralama tertibatı
Tartma aralığını göze almaksızın bir dara yükünü tartmak veya terazide denklemek için kullanılan düzenek.
Torsiyon bandı terazisi
Bir tel,band veya ipin torsiyon momentinden giderek yükün ölçüldüğü yaylı terazi.
Transmisyon oranı
Bir kaldıraç kolunun etkili uzunluklarının oranı.
Tumbalı baskül
Her biri yükün bir kısmını alabilen ve bir veya birden fazla yükleme vagonundan meydana gelen yük taşıyıcılı tartı aleti.
Uçak kargo terazisi
Uçak yolcularının bavullarının ağırlıklarını tayin etmek için iki taraflı okuma imkanı sağlayan ve kolay bir şekilde bavulların kargoya sevkini yapan bir yük tartma düzeneğine sahip olan terazi.
Ultramikro terazi
Maksimum yük kapasitesi 3 g la 5 g arası skala bölüntü değeri maksimum yük kapasitesinin 10-6 ile çarpımından küçük olan, ultramikro analizler için tasarlanmış analitik terazi.
Uluslararası kilogram prototipi
Uluslararası kilogram prototipi 39 mm yükseklikte ve 39 mm çapında %90 platin ve %10 iridyum alaşımından yapılmış olup, yoğunluğu 21,5 g/cm olan bir silindirden ibarettir.
Uluslararası yasal metroloji kuruluşu OIML
OIML in başlıca görevi yasal metrolojide kullanılan ölçü aletleri ve ölçme metodları ile ilgili idari ve teknik kuralları uluslar arası alanda yaygınlaştırmaktır.
Universal yazıcı
Yazıcı.
UPC
Universal Product Code için kısaltma.USA ve Kanada da hazır ambalaj yiyecek maddeleri için kullanılan numaralama sistemi 12 sayıdan oluşan UPC-> EAN nin bir bölümünü kapsadığından uluslar arası alanda tanınmaktadır.
Uygulama modülü
Terazinin belirlenmiş tartım proseslerini veya çalışmasını kontrol etmek için ilave bir proğram yükleme birimi ile veya bu birim olmadan terazinin içersinde veya dışarısına monte edilmiş yedek tuş.
Uzakta gösterge
Terazide okunan tartım sonucunun ekseriyetle uzaktaki bir gösterge düzeneği kullanılarak gösterimi.
Uzakta yazıcı düzeneği
Teraziden ayrı bir yerde tartım sonuçlarını kaydetmek için kullanılan yazıcı.
Uzama ölçü şeritleri
Şerit biçimindeki elektriksel resistanstan oluşan ölçme elemanı.
Uzama ölçü şeritleri yük hücresi
Genellikle metalden yapılmış bir ölçme cisminde, tartılacak kütle tarafından ortaya çıkarılan deformasyonu uzama ölçü şeritleri yardımı ile ölçebilen yük hücresi.
Üç bıçaklı terazi.
Terazi kolunun merkezinde ve uçlarında bulunan bıçak yataklarından ve simetrik bir koldan ibaret terazi.
Ürünün adet olarak ayrılması
Tartım ürünleri ortalama parça ağırlıklarına göre adı geçen dolum ağırlıklarına oranlanarak farklı dolum gruplarına ayrılır.
Üstten kefeli
Kefesi, yük kolunun dönme noktasının üzerinde bulunan bir terazinin model dizaynı için kullanılan ifade